Το να δημιουργείς είναι να σκέφτεσαι πιο έντονα. Ρεβερντί Π.

Τετάρτη 15 Απριλίου 2015

Μέση φωνή βαρύτονων ρημάτων

Οριστική ενεστώτα και μέλλοντα μέσης φωνής βαρύτονων ρημάτων

Στη μέση φωνή το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα (όπως και στη ν.ε.) και του μέλλοντα λήγουν σε -μαι

Οι καταλήξεις της οριστικής ενεστώτα της μ.φ. στην α.ε. είναι περίπου οι ίδιες με τη ν.ε. (εκτός από το β΄ ενικό πρόσωπο).

Ο μέλλοντας έχει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα, μόνο που προστίθεται, όπως και στην ενεργητική φωνή (βλ. Ενότητα 5), ο χρονικός χαρακτήρας -σ- πριν από τις καταλήξεις.



οριστική ενεστώτα οριστική μέλλοντα
λύ-ομαι
λύ- (ή -ει)
λύ-εται
λυ-όμεθα
λύ-εσθε
λύ-ονται
λύ-σ- ομαι
λύ-σ- (ή -ει)
λύ-σ- εται
λυ-σ-όμεθα
λύ-σ-εσθε
λύ-σ-ονται
red arrowΠαρατηρήσεις
  1. Η μέση φωνή του ενεστώτα και του μέλλοντα στην α.ε. δηλώνουν τόσο τη μέση όσο και την παθητική διάθεση. Στην α.ε. η μέση διάθεση δε δηλώνει απλώς ότι το υποκείμενο ενεργεί και ότι η ενέργεια γυρίζει στον εαυτό του (όπως στη ν.ε., π.χ. ντύνομαι), αλλά και ότι το υποκείμενο ενεργεί με αυξημένη προσωπική συμμετοχή ή ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ενέργειά του αυτή. Έτσι, πολλές φορές τύποι μέσης φωνής ενεστώτα και μέλλοντα αποδίδονται στη ν.ε. ενεργητικά:
        Οἱ Ἀθηναῖοι λύονται τὰς σπονδάς (= οι Αθηναίοι παραβιάζουν τη συνθήκη) καὶ προαιροῦνται μᾶλλον οὕτω κερδαίνειν (= προτιμούν περισσότερο έτσι να κερδίζουν).
        Ὁ παῖς λούεται
  2. Για τα αφωνόληκτα ρήματα ισχύουν όσα γνωρίζετε σχετικά με τον σχηματισμό της οριστικής του μέλλοντα της ενεργητικής φωνής.

ουρανικόληκτα
χειλικόληκτα
οδοντικόληκτα
πρά-ομαι
πρά-ξ- (ή -ει)
πρά-ξ-εται
πρα-ξ-όμεθα
πρά-ξ-εσθε
πρά-ξ-ονται
γρά-ψ-ομαι
γρά-ψ-
(ή -ει)
γρά-ψ-εται
γρα-ψ-όμεθα
γρά-ψ-εσθε
γρά-ψ-ονται
πεί-σ-ομαι
πεί-σ-
(ή -ει)
πεί-σ-εται
πει-σ-όμεθα
πεί-σ-εσθε
πεί-σ-ονται

Οριστική μέλλοντα ρήματος εἰμί

Ο μέλλοντας του ρ. εἰμὶ στην οριστική είναι ἔσομαι και παρουσιάζει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα και τον μέλλοντα μ.φ. των βαρύτονων ρημάτων.

ἔσομαι

ἔσῃ ή ἔσει
ἔσται
ἐσόμεθα
ἔσεσθε
ἔσονται


Ασκήσεις 
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20a%20gym/a14xm.htm
 

Οριστική παρατατικού και αορίστου μέσης φωνής βαρύτονων ρημάτων

Ο τύπος ηὔξετο του κειμένου της Ενότητας είναι τύπος οριστικής παρατατικού μέσης φωνής και οι τύποι ηὔξατο και ἐψεύσατο τύποι οριστικής αορίστου μέσης φωνής.
Η οριστική παρατατικού και αορίστου μέσης φωνής σχηματίζεται όπως και στην ενεργητική φωνή (βλ. Ενότητα 7), με διαφορετικές όμως καταλήξεις:

Σχηματισμός οριστικής παρατατικού μ.φ.

οριστική παρατατικού μ.φ.

Σχηματισμός οριστικής αορίστου μ.φ.

οριστική αορίστου μ.φ.

Κλίση

παρατατικός αόριστος
ἐ-βουλευ-όμην
ἐ-βουλεύ-ου
ἐ-βουλεύ-ετο
ἐ-βουλευ-όμεθα
ἐ-βουλεύ-εσθε
ἐ-βουλεύ-οντο
ἐ-βουλευ-σ-άμην
ἐ-βουλεύ-σ-ω
ἐ-βουλεύ-σ-ατο
ἐ-βουλευ-σ-άμεθα
ἐ-βουλεύ-σ-ασθε
ἐ-βουλεύ-σ-αντο
red arrowΠαρατήρηση
Στα αφωνόληκτα ρήματα για τον σχηματισμό της οριστικής αορίστου μέσης φωνής ισχύουν όσα γνωρίζετε σχετικά με τον σχηματισμό της οριστικής αορίστου της ενεργητικής φωνής.
  


Κλίση αορίστου των αφωνόληκτων ρημάτων
 
ουρανικόληκτα
χειλικόληκτα
οδοντικόληκτα
ρ. τάττομαι
ρ. γράφομαι
ρ. κομίζομαι
ἐταξάμην
ἐτάξω
ἐτά
ξατο
ἐταξάμεθα
 ἐτάξασθε
ἐτά
ξαντο
ἐγραψάμην
ἐγράψω
ἐγράψατο
ἐγραψάμεθα
ἐγράψασθε
ἐγρά
ψαντο
ἐκομισάμην
ἐκομίσω
ἐκομίσατο
ἐκομισάμεθα
ἐκομίσασθε
ἐκομί
σαντο
 
Ασκήσεις

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20a%20gym/a15xm.htm



Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής βαρύτονων ρημάτων

Οι τύποι ἐκέκτητο, ἐκεκόσμητο και περιεβέβλητο του κειμένου της Ενότητας είναι τύποι οριστικής υπερσυντελίκου μέσης φωνής.
Η οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής σχηματίζεται όπως και στην ενεργητική φωνή (βλ. Ενότητα 9), με διαφορετικές όμως καταλήξεις:

Σχηματισμός οριστικής παρακειμένου μ.φ.

οριστική παρακειμένου μ.φ.

Σχηματισμός οριστικής υπερσυντελίκου μ.φ.

οριστική υπερσυντέλικου μ.φ.

Κλίση

οριστική παρακειμένου οριστική υπερσυντελίκου
βε-βούλευ-μαι
βε-βούλευ-σαι
βε-βούλευ-ται
βε-βουλεύ-μεθα
βε-βούλευ-σθε
βε-βούλευ-νται
ἐ-βε-βουλεύ-μην
ἐ-βε-βούλευ-σο
ἐ-βε-βούλευ-το
ἐ-βε-βουλεύ-μεθα
ἐ-βε-βούλευ-σθε
ἐ-βε-βούλευ-ντο

Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μ.φ. αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων

Όπως συμβαίνει και στον μέλλοντα και τον αόριστο, τα αφωνόληκτα ρήματα ακολουθούν γενικά την κλίση των φωνηεντόληκτων, όμως ο χαρακτήρας τους επηρεάζεται από την κατάληξη. Έτσι, η κλίση της οριστικής των συντελικών χρόνων διαμορφώνεται ως εξής:


ουρανικόληκτα χειλικόληκτα οδοντικόληκτα
ρ. τάττομαι ρ. γράφομαι ρ. κομίζομαι
παρακείμενος υπερσυντέλικος παρακείμενος υπερσυντέλικος παρακείμενος υπερσυντέλικος
τέταγμαι
τέταξαι
τέτακται
τετάγμεθα
τέταχθε
τεταγμένοι,
   -αι, -α εἰσίν
ἐτετάγμην
ἐτέταξο
ἐτέτακτο
ἐτετάγμεθα
ἐτέταχθε
τεταγμένοι,
   -αι, -α ἦσαν
γέγραμμαι
γέγραψαι
γέγραπται
γεγράμμεθα
γέγραφθε
γεγραμμένοι,
   -αι, -α εἰσίν
ἐγεγράμμην
ἐγέγραψο
ἐγέγραπτο
ἐγεγράμμεθα
ἐγέγραφθε
γεγραμμένοι,
   -αι, -α ἦσαν
κεκόμισμαι
κεκόμισαι
κεκόμισται
κεκομίσμεθα
κεκόμισθε
κεκομισμένοι,
   -αι, -α εἰσίν
ἐκεκομίσμην
ἐκεκόμισο
ἐκεκόμιστο
ἐκεκομίσμεθα
ἐκεκόμισθε
κεκομισμένοι,
   -αι, -α ἦσαν
red arrow Παρατήρηση
Το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής σχηματίζεται περιφραστικά από τη μετοχή του παρακειμένου μ.φ. και το ρ. εἰμὶ στον ενεστώτα και τον παρατατικό αντίστοιχα.

Ασκήσεις 
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20a%20gym/a16xm.htm 
http://www.gkonstantinou.com/school_work/OristikiMF/quiz.html

 

1 σχόλιο: